مسیر غلط جولانی/ نیاز سوریه به مردم با تنوع عقیدتی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ تجربه مصر نمونه خوبی برای ماست. در دوران محمد مرسی، رئیس جمهور فقید مصر، از طرف مجمع جهانی اعتدال دعوت شدم تا در  کنگره فکری و سیاسی در قاهره شرکت کنم. صبح روز همایش، گزارشی را در روزنامه ها خوانده بودم مبنی بر اینکه دولت 28 استاندار جدید منصوب کرد که همگی از اعضای جناح مرسی بودند. 

از یکی از رهبران اخوان المسلمین شرکت کننده در کنگره درباره این موضوع پرسیدم و به وی گفتم، مناسب است سایر چهره های قدرت از جنبش های مختلف که تعداد زیادی از آنها در مصر وجود دارند نیز در جریانات سیاسی مشارکت کنند. 

وی با لحنی که به نظر می آمد خارج از بحث بود، قاطعانه به من پاسخی داد. به وی گفتم: دوست من، مصر کشوری بزرگ با فرهنگ چندوجهی و متنوع است، فکر نمی‌کنم مفهوم اعتماد به جنبش محدود شود.

در آن همایش سعدالدین ابراهیم،  جامعه شناس مشهور مصری گفت: وقتی از دولت مدنی صحبت می‌شود، اساساً بر منشور مدینه فاضله ای مبتنی است که پیامبر (ص) آن را به‌عنوان زیربنای اصلی تأسیس دولت اسلامی قرار دادند.

سوریه کشوری با تنوع جنبش های سیاسی و فکری، قومیت ها، مذاهب، فرقه ها و اعتقادات مذهبی است

من این مثال را بیان کردم تا نشان دهم عواملی که به شکست رئیس‌جمهور مرسی و اخوان‌المسلمین در ادامه رهبری مصر منجر شد، دلایل عینی، داخلی و خارجی داشت، اما معتقدم انزوا و مشارکت ندادن دیگران در قدرت و محدود کردن آن به یک جریان، دلیل اصلی شکست سیاسی حکومت مرسی است.

آقایان! مصر لقمه بزرگ غیر قابل تحملی است و حتی اگر طرفی آن را ببلعد، در غیاب بقیه طرف های معادله ملی، قطعاً نمی تواند آن را هضم کند و تأثیر منفی خواهد داشت. این همان چیزی است که در مصر اتفاق افتاد.

حال خطاب من به جولانی، رئیس جمهور خودخوانده و دولت جدید سوریه است. سوریه کشوری با تنوع جنبش های سیاسی و فکری، قومیت ها، مذاهب، فرقه ها و اعتقادات مذهبی است. بنابراین، تصاحب یکجانبه امور سوریه بدون مشارکت طرف دیگر دشوار و حتی غیرممکن است. از زمان استقلال، حکومت سوریه بر مبنای احترام به تنوع جامعه بنا، نفرت پراکنی محکوم شد و به تدریج تفاوت ها به تنوع تبدیل شده است.

از آغاز قرن گذشته، سوریه علیه مردم خود تبعیض قائل نشده است. این نشان دهنده ماهیت واقعی جامعه سوریه است که در تاریخ بر مبنای هماهنگی، احترام به دیگران و محکومیت هر چیزی که امکان دارد جامعه را متلاشی کند یا به تقسیم آن بر مبنای انگاره های فرقه ای، قومی یا مذهبی منجر شود، بنا شده است.

جولانی توافقنامه‌ای تاریخی با برادران کُرد سوری امضا کرده است که امیدواریم مقدمه‌ای برای گام‌های دیگری باشد که ادغام همه مناطق سوریه در کشور و وحدت آن را تضمین می‌کند

پس از استقلال، سوریه قانون اساسی ای تهیه کرد که به اعتقاد من نیاز امروز سوریه است. سوریه کشوری با تمدن و استعدادهای فکری و دارای شخصیت های حقوقی مهمی است که نه تنها به این کشور، بلکه به کشورهای عربی کمک زیادی کرده اند؛ بنابراین، تدوین قانون اساسی در سوریه به چهار سال زمان نیاز ندارد. 

تمام ناآرامی‌هایی که شاهدیم، قطعاً زمانی پایان خواهد یافت که دولت جدید با رئیس‌جمهور قانونی، به مردم سوریه در زمینه تدوین قانون اساسی مبتنی بر احترام به حقوق شهروندی، عدالت، برابری، مشارکت، دموکراسی و نظام پارلمانی که امتداد تجربه قبلی سوریه است، اطمینان دهد.

معتقدم این موضوع به ویژه اگر به سرعت انجام شود، مفهوم وحدت ملی را تقویت می کند و به شهروندان سوری در همه مناطق، فارغ از قومیت، فرقه یا گرایش سیاسی، اطمینان می دهد کشورشان متعلق به آنهاست و بازیگری مؤثر خواهند بود، نه اینکه دچار انزوا یا به حاشیه رانده شده باشند.

جولانی توافقنامه‌ای تاریخی با برادران کُرد سوری امضا کرده است که امیدواریم مقدمه‌ای برای گام‌های دیگری باشد که ادغام همه مناطق سوریه در کشور و وحدت آن را تضمین می‌کند. همچنین امیدوارم رئیس جمهور و دولت جدید سوریه تلاش های خود را برای تقویت ساختار شهروندی، ترویج دموکراسی و ایجاد نهادهایی که به بهترین وجه نماینده مردم سوریه و مشارکت آنها در زندگی عمومی باشند، سرعت ببخشند و جبهه متحد تشکیل دهند که بر تنش های مرحله انتقالی در راستای امنیت، صلح و پیشرفت غلبه کند و خود را از عواقب دوره طولانی ظلم و ستم، رهایی بخشد.